WEBVTT

1
00:00:00.670 --> 00:00:06.430
Aitortu nahi dizuet gaurko eguna oso
pozgarria dela niretzat. Hunkigarria eta

2
00:00:06.460 --> 00:00:07.750
baita esanahi handikoa ere.

3
00:00:08.770 --> 00:00:13.390
Bai diputatu nagusi gisa, baina baita
euskaldun eta euskaltzale naizen

4
00:00:13.390 --> 00:00:20.860
aldetik ere sentipen pertsonalak bigarren
maila utzita, denak alde batera

5
00:00:20.860 --> 00:00:26.290
utzita. Herri-erakunde garen heinean,
ekitaldi honek garrantzi handia dauka

6
00:00:26.320 --> 00:00:27.700
Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat.

7
00:00:29.080 --> 00:00:34.480
Agian erraparatu diozue dagoeneko hortxe
atzean, zuen aldamenean marmolezko plaka

8
00:00:34.480 --> 00:00:35.860
handi batean idatzitako testua.

9
00:00:37.180 --> 00:00:37.660
Hortxe daukazue.

10
00:00:39.070 --> 00:00:47.110
Halaxe eman zuen Gipuzkoak bere izena jakitez
erdiz egintza argiz, herriko tasunez

11
00:00:47.110 --> 00:00:51.310
eta bon bidez gehien gogoratu duten gehi
gehien goratu duten

12
00:00:51.310 --> 00:00:52.541
gipuzkoarrei eskainia.

13
00:00:54.640 --> 00:00:59.920
Bitxikeria moduan esango dut aditu batzuek
diotenez, Orixek idatzita izango da

14
00:00:59.920 --> 00:01:01.390
dela testu hori, Ziur asko,

15
00:01:02.440 --> 00:01:06.190
Elbira Zipitriak hainbeste estimatzen zituzten
idazleak sortua dela, alegia.

16
00:01:06.910 --> 00:01:11.740
Istorioak izaten ditu halako kapritxoak,
sorpresa txiki ederrak. Baina noan

17
00:01:11.770 --> 00:01:12.190
harira,

18
00:01:13.690 --> 00:01:17.710
esaten ari nintzen moduan, Foru
jauregiko ohorezko patio egon gaude

19
00:01:19.300 --> 00:01:23.410
Gipuzkoako historiaren urrezko
orrialdeak bete dituzten izen handiei

20
00:01:23.410 --> 00:01:24.430
eskainitako gunean.

21
00:01:25.931 --> 00:01:31.510
Gaur hemen, Elbira Zipitria Irastorzaren
eskultura hau kokatzearekin bat, esan

22
00:01:31.510 --> 00:01:34.510
nahi ez dituzuela. Handiko aurrerapauso bat
ematen du.

23
00:01:36.490 --> 00:01:41.920
Pauso xume baina esanguratsu honekin
emendatu nahi dugulako jauregi honek

24
00:01:42.010 --> 00:01:45.701
bere areto eta paretetan agerikoa duen
hutsune handi bat.

25
00:01:46.990 --> 00:01:51.460
Horretarako ohorezko espazio honen
erdigunean emakume aitzindari baten

26
00:01:51.460 --> 00:01:55.270
irudiak batzen ditugu, lurraldeko
historiaren hainbat izen handiren

27
00:01:55.270 --> 00:02:01.180
artean, orain arte gizonezkoen izenak
soilik omentzen ziren lekuan.

28
00:02:02.680 --> 00:02:08.110
Lourdes Umerez eskultoreak maisutasun eta
esanahi handiz landu duen irudi honekin,

29
00:02:08.111 --> 00:02:13.870
alde batetik, adierazi nahiko nuke asko eta
asko izan direla gure gizartearen

30
00:02:13.870 --> 00:02:18.281
bilakaeran arrastoa utzi dutela eta
uzten ari dela emakume

31
00:02:18.290 --> 00:02:18.970
aitzindariak.

32
00:02:20.260 --> 00:02:25.901
Askotan isilarazi eta ikusi ezin
bilakatuak. Ozen aldarrikatu nahi dugu

33
00:02:25.960 --> 00:02:29.800
herri erakunde gisa, emakumeek
Gipuzkoarren eta Euskal Herriaren

34
00:02:29.861 --> 00:02:36.040
eraikuntzan egin duten eta egiten duten eta
egingo duten funtsezko ekarpena.

35
00:02:37.361 --> 00:02:43.360
Gizarte osoarentzat eredu izan dadin.
Haien guztien balioa, Jakituria eta

36
00:02:43.420 --> 00:02:44.170
erabakitasuna.

37
00:02:45.581 --> 00:02:50.650
Gipuzkoako erakundeok eta gizarteak
berdintasunaren alde partekatzen dugun

38
00:02:50.710 --> 00:02:55.420
ahalegin horretan, Foru Aldundiarentzat
esanahi handiko hitzordua da gaurkoa.

39
00:02:56.140 --> 00:02:58.841
Ekintza xumea baina guztiz beharrezko.

40
00:03:00.220 --> 00:03:05.740
Ezin ahaztu gainera, sexu bereizketa
nagusi zen garai batean, Garai hartan

41
00:03:05.831 --> 00:03:11.080
Elbira Zipitriak berdintasunaren balioa
txertatu zuela euskarazko hezkuntzaren

42
00:03:11.111 --> 00:03:11.831
oinarrietan.

43
00:03:16.270 --> 00:03:21.910
Artelan honen bitartez, zalantzarik
gabe, gure herriak 20. mendean izandako

44
00:03:21.910 --> 00:03:26.440
erreferente eta ikur handienetako bati merezitako
aitortza egiten diogula.

45
00:03:27.611 --> 00:03:34.630
Jakitez egintza argiz, herriko tasunez taon
bidez, Gipuzkoa eta oro har Euskal

46
00:03:34.630 --> 00:03:38.950
Herria ohoratu eta zerbitzatu zuen
herritar handi bati.

47
00:03:40.030 --> 00:03:44.410
Ez noa ez. Labur hauetan Elbira
Zipitriak gure herriari egindako ekarpen

48
00:03:44.620 --> 00:03:46.810
aberatsa eta polifazetikoa aipatzera.

49
00:03:47.890 --> 00:03:50.110
Luze joango litzaiguke, Hartz luzea.

50
00:03:51.220 --> 00:03:55.300
Ez nuke nahi ezta ere haren kontraesanen
inguruko gogoetak kateatu.

51
00:03:56.860 --> 00:04:02.030
Neure buruari galdetzen baitiot posible ote
den kontraesanik ez edukitzea Elvira

52
00:04:02.260 --> 00:04:06.190
bezain eta bezalako bizitza ibilbide luze
eta emankor batean.

53
00:04:07.870 --> 00:04:11.410
Zuek denok gainera, nik baino
erreferentzia gehiago duzue haren

54
00:04:11.410 --> 00:04:13.750
bizitza eta ekintzak aztertzeko.

55
00:04:14.920 --> 00:04:18.430
Utziko didazue. Hala ere, gogoeta labur bat
zuekin konpartitzen.

56
00:04:19.930 --> 00:04:25.300
Gauza jakina da, funtsezko eremua da
hezkuntza, herri eta hizkuntza baten

57
00:04:25.300 --> 00:04:27.070
etorkizuna erabakitzeko garaian.

58
00:04:28.210 --> 00:04:33.850
Alor horretan, Elbira Zipitriak utzitako
arrastoa erabaki erabakigarria da nire

59
00:04:33.850 --> 00:04:39.550
iritziz. Gerra aurreko belaunaldien eta
gerraosteko euskarazko irakaskuntzaren

60
00:04:39.700 --> 00:04:41.950
arteko zubi lana egin zuen El Birak.

61
00:04:43.030 --> 00:04:48.760
Eta ez hori bakarrik, jakin zuen bere
inguruan talde bat sortzen, andereño

62
00:04:48.760 --> 00:04:54.730
berriak berarekin batera formatzen eta
horien bidez euskal Hezkuntzaren

63
00:04:54.730 --> 00:04:57.280
zabalkundeari abiapuntu sendo bat
eskaintzen.

64
00:04:58.780 --> 00:05:03.970
Abiapuntu, aitzindari berdinzale eta eraginkor bat
eskaini ere bai.

65
00:05:06.010 --> 00:05:10.090
Marta Mata eta Garriga hezitzaile
kataluniarrak, kataluniarrak hala

66
00:05:10.090 --> 00:05:12.641
nabarmendu zuen Zipitriaren ekarpena.

67
00:05:13.990 --> 00:05:20.860
Hala dio. Eskolaren eta herriaren
historian erabakigarria izan zen bere

68
00:05:20.920 --> 00:05:27.220
etxea Eskolatik igaro ziren ehunka haur
haiek eta haien gurasoak eta haien

69
00:05:27.221 --> 00:05:33.130
ondoan prestatu ziren dozenaka
andereñoak. Milaka haurrei zorrotzekin

70
00:05:33.161 --> 00:05:39.460
idazten irakatsi zien zieten etaeuskal
aditzarekin esaldiak osatzen trebatu

71
00:05:39.460 --> 00:05:44.740
zituzten andereñoak. Euskal Herriko
egungo eskolaren oinarrian daude.

72
00:05:47.230 --> 00:05:54.850
Francoren diktadurapean, klandestinitate
gogorrean, Zipitriaren eta zuen gurasoen

73
00:05:54.850 --> 00:06:00.520
ausardia tarteko, euskararen eta euskal
nortasunaren sugarra bizirik mantendu

74
00:06:00.820 --> 00:06:06.760
eta belaunaldi berriei transmititzea
lortu zuten. Bizitza guztirako Zuekin

75
00:06:06.760 --> 00:06:08.230
izan duzuen sugarra.

76
00:06:09.280 --> 00:06:16.090
Gainera. Abangoardia ziren pedagogiak
baliatuz, andereño berriei erakutsiz,

77
00:06:16.480 --> 00:06:19.030
euskarazko irakaskuntzari bidea ireki
zion.

78
00:06:20.170 --> 00:06:23.980
Eta horrekin guztiarekin, ikastolen
mugimenduaren hazia erein zuen.

79
00:06:25.480 --> 00:06:30.370
Euskarak eta Euskadik bizitzeko eskubidea
garatzeko oinarri sendo bat ezarri

80
00:06:30.370 --> 00:06:34.030
eta posible egin zuen Zipitriak hezkuntzaren
bitartez.

81
00:06:36.010 --> 00:06:40.810
Gure Herriaren azken hamarkadetako
bilakaera ezin da ulertu, beraz, Elbira

82
00:06:40.810 --> 00:06:45.370
Zipitria haren jardunik gabe, ez da
haren bidea jarraitu eta etenik gabe

83
00:06:45.370 --> 00:06:51.640
berritu dutenen ekarpenik gabe.
Horregatik, gaurko ekitaldian, Gipuzkoar

84
00:06:51.640 --> 00:06:55.900
Haundien Ohorezko Plaza honetan Elbira
Zipitriarekin eskultura ederrago

85
00:06:55.930 --> 00:06:58.450
biltzen dugu. Merezi duen lekuan.

86
00:07:00.010 --> 00:07:04.660
Egin diezaiokegun omenaldirik onena,
baina euskararen eta Euskal Herriaren

87
00:07:04.661 --> 00:07:09.520
aldeko elkarlanean jardutea da.
Zipitriak bere eskolan egiten zuen

88
00:07:09.520 --> 00:07:14.770
moduan. Sexu pentsamendu eta
gizarte-mailan arteko bereizketarik

89
00:07:14.770 --> 00:07:19.570
gabe. Baina euskararen eta gure
Herriaren aldeko konpromiso irmoa

90
00:07:19.600 --> 00:07:20.470
oinarri hartuta.

91
00:07:22.450 --> 00:07:28.690
Ziur nago hemendik ere Gipuzkoak eta Euskal
Herriak jarraitzen dute Elbira

92
00:07:28.750 --> 00:07:35.260
Zipitria Irastorzaren irakatsi eta eredua
Gogoratzen dela hori mendian eta

93
00:07:35.260 --> 00:07:40.630
Saharan, dela gure herri eta auzoetako
ikastoletan, dela Fermin

94
00:07:40.630 --> 00:07:47.230
Kalbeton kaleko 26. zenbakian edo
Urgulleko gazteluan dela Lazkaoko

95
00:07:47.230 --> 00:07:53.830
beneditarren Monastegia n, Arantzazun edo
Bizkaiko bainuen dela hemendik

96
00:07:53.830 --> 00:08:00.460
aurrera Foru Jauregiko ohorezko pateó
honetan. Hala Bedi. Eskerrik asko.