1
00:00:00,670 --> 00:00:06,430
Aitortu nahi dizuet gaurko eguna oso
pozgarria dela niretzat. Hunkigarria eta

2
00:00:06,460 --> 00:00:07,750
baita esanahi handikoa ere.

3
00:00:08,770 --> 00:00:13,390
Bai diputatu nagusi gisa, baina baita
euskaldun eta euskaltzale naizen

4
00:00:13,390 --> 00:00:20,860
aldetik ere sentipen pertsonalak bigarren
maila utzita, denak alde batera

5
00:00:20,860 --> 00:00:26,290
utzita. Herri-erakunde garen heinean,
ekitaldi honek garrantzi handia dauka

6
00:00:26,320 --> 00:00:27,700
Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat.

7
00:00:29,080 --> 00:00:34,480
Agian erraparatu diozue dagoeneko hortxe
atzean, zuen aldamenean marmolezko plaka

8
00:00:34,480 --> 00:00:35,860
handi batean idatzitako testua.

9
00:00:37,180 --> 00:00:37,660
Hortxe daukazue.

10
00:00:39,070 --> 00:00:47,110
Halaxe eman zuen Gipuzkoak bere izena jakitez
erdiz egintza argiz, herriko tasunez

11
00:00:47,110 --> 00:00:51,310
eta bon bidez gehien gogoratu duten gehi
gehien goratu duten

12
00:00:51,310 --> 00:00:52,541
gipuzkoarrei eskainia.

13
00:00:54,640 --> 00:00:59,920
Bitxikeria moduan esango dut aditu batzuek
diotenez, Orixek idatzita izango da

14
00:00:59,920 --> 00:01:01,390
dela testu hori, Ziur asko,

15
00:01:02,440 --> 00:01:06,190
Elbira Zipitriak hainbeste estimatzen zituzten
idazleak sortua dela, alegia.

16
00:01:06,910 --> 00:01:11,740
Istorioak izaten ditu halako kapritxoak,
sorpresa txiki ederrak. Baina noan

17
00:01:11,770 --> 00:01:12,190
harira,

18
00:01:13,690 --> 00:01:17,710
esaten ari nintzen moduan, Foru
jauregiko ohorezko patio egon gaude

19
00:01:19,300 --> 00:01:23,410
Gipuzkoako historiaren urrezko
orrialdeak bete dituzten izen handiei

20
00:01:23,410 --> 00:01:24,430
eskainitako gunean.

21
00:01:25,931 --> 00:01:31,510
Gaur hemen, Elbira Zipitria Irastorzaren
eskultura hau kokatzearekin bat, esan

22
00:01:31,510 --> 00:01:34,510
nahi ez dituzuela. Handiko aurrerapauso bat
ematen du.

23
00:01:36,490 --> 00:01:41,920
Pauso xume baina esanguratsu honekin
emendatu nahi dugulako jauregi honek

24
00:01:42,010 --> 00:01:45,701
bere areto eta paretetan agerikoa duen
hutsune handi bat.

25
00:01:46,990 --> 00:01:51,460
Horretarako ohorezko espazio honen
erdigunean emakume aitzindari baten

26
00:01:51,460 --> 00:01:55,270
irudiak batzen ditugu, lurraldeko
historiaren hainbat izen handiren

27
00:01:55,270 --> 00:02:01,180
artean, orain arte gizonezkoen izenak
soilik omentzen ziren lekuan.

28
00:02:02,680 --> 00:02:08,110
Lourdes Umerez eskultoreak maisutasun eta
esanahi handiz landu duen irudi honekin,

29
00:02:08,111 --> 00:02:13,870
alde batetik, adierazi nahiko nuke asko eta
asko izan direla gure gizartearen

30
00:02:13,870 --> 00:02:18,281
bilakaeran arrastoa utzi dutela eta
uzten ari dela emakume

31
00:02:18,290 --> 00:02:18,970
aitzindariak.

32
00:02:20,260 --> 00:02:25,901
Askotan isilarazi eta ikusi ezin
bilakatuak. Ozen aldarrikatu nahi dugu

33
00:02:25,960 --> 00:02:29,800
herri erakunde gisa, emakumeek
Gipuzkoarren eta Euskal Herriaren

34
00:02:29,861 --> 00:02:36,040
eraikuntzan egin duten eta egiten duten eta
egingo duten funtsezko ekarpena.

35
00:02:37,361 --> 00:02:43,360
Gizarte osoarentzat eredu izan dadin.
Haien guztien balioa, Jakituria eta

36
00:02:43,420 --> 00:02:44,170
erabakitasuna.

37
00:02:45,581 --> 00:02:50,650
Gipuzkoako erakundeok eta gizarteak
berdintasunaren alde partekatzen dugun

38
00:02:50,710 --> 00:02:55,420
ahalegin horretan, Foru Aldundiarentzat
esanahi handiko hitzordua da gaurkoa.

39
00:02:56,140 --> 00:02:58,841
Ekintza xumea baina guztiz beharrezko.

40
00:03:00,220 --> 00:03:05,740
Ezin ahaztu gainera, sexu bereizketa
nagusi zen garai batean, Garai hartan

41
00:03:05,831 --> 00:03:11,080
Elbira Zipitriak berdintasunaren balioa
txertatu zuela euskarazko hezkuntzaren

42
00:03:11,111 --> 00:03:11,831
oinarrietan.

43
00:03:16,270 --> 00:03:21,910
Artelan honen bitartez, zalantzarik
gabe, gure herriak 20. mendean izandako

44
00:03:21,910 --> 00:03:26,440
erreferente eta ikur handienetako bati merezitako
aitortza egiten diogula.

45
00:03:27,611 --> 00:03:34,630
Jakitez egintza argiz, herriko tasunez taon
bidez, Gipuzkoa eta oro har Euskal

46
00:03:34,630 --> 00:03:38,950
Herria ohoratu eta zerbitzatu zuen
herritar handi bati.

47
00:03:40,030 --> 00:03:44,410
Ez noa ez. Labur hauetan Elbira
Zipitriak gure herriari egindako ekarpen

48
00:03:44,620 --> 00:03:46,810
aberatsa eta polifazetikoa aipatzera.

49
00:03:47,890 --> 00:03:50,110
Luze joango litzaiguke, Hartz luzea.

50
00:03:51,220 --> 00:03:55,300
Ez nuke nahi ezta ere haren kontraesanen
inguruko gogoetak kateatu.

51
00:03:56,860 --> 00:04:02,030
Neure buruari galdetzen baitiot posible ote
den kontraesanik ez edukitzea Elvira

52
00:04:02,260 --> 00:04:06,190
bezain eta bezalako bizitza ibilbide luze
eta emankor batean.

53
00:04:07,870 --> 00:04:11,410
Zuek denok gainera, nik baino
erreferentzia gehiago duzue haren

54
00:04:11,410 --> 00:04:13,750
bizitza eta ekintzak aztertzeko.

55
00:04:14,920 --> 00:04:18,430
Utziko didazue. Hala ere, gogoeta labur bat
zuekin konpartitzen.

56
00:04:19,930 --> 00:04:25,300
Gauza jakina da, funtsezko eremua da
hezkuntza, herri eta hizkuntza baten

57
00:04:25,300 --> 00:04:27,070
etorkizuna erabakitzeko garaian.

58
00:04:28,210 --> 00:04:33,850
Alor horretan, Elbira Zipitriak utzitako
arrastoa erabaki erabakigarria da nire

59
00:04:33,850 --> 00:04:39,550
iritziz. Gerra aurreko belaunaldien eta
gerraosteko euskarazko irakaskuntzaren

60
00:04:39,700 --> 00:04:41,950
arteko zubi lana egin zuen El Birak.

61
00:04:43,030 --> 00:04:48,760
Eta ez hori bakarrik, jakin zuen bere
inguruan talde bat sortzen, andereño

62
00:04:48,760 --> 00:04:54,730
berriak berarekin batera formatzen eta
horien bidez euskal Hezkuntzaren

63
00:04:54,730 --> 00:04:57,280
zabalkundeari abiapuntu sendo bat
eskaintzen.

64
00:04:58,780 --> 00:05:03,970
Abiapuntu, aitzindari berdinzale eta eraginkor bat
eskaini ere bai.

65
00:05:06,010 --> 00:05:10,090
Marta Mata eta Garriga hezitzaile
kataluniarrak, kataluniarrak hala

66
00:05:10,090 --> 00:05:12,641
nabarmendu zuen Zipitriaren ekarpena.

67
00:05:13,990 --> 00:05:20,860
Hala dio. Eskolaren eta herriaren
historian erabakigarria izan zen bere

68
00:05:20,920 --> 00:05:27,220
etxea Eskolatik igaro ziren ehunka haur
haiek eta haien gurasoak eta haien

69
00:05:27,221 --> 00:05:33,130
ondoan prestatu ziren dozenaka
andereñoak. Milaka haurrei zorrotzekin

70
00:05:33,161 --> 00:05:39,460
idazten irakatsi zien zieten etaeuskal
aditzarekin esaldiak osatzen trebatu

71
00:05:39,460 --> 00:05:44,740
zituzten andereñoak. Euskal Herriko
egungo eskolaren oinarrian daude.

72
00:05:47,230 --> 00:05:54,850
Francoren diktadurapean, klandestinitate
gogorrean, Zipitriaren eta zuen gurasoen

73
00:05:54,850 --> 00:06:00,520
ausardia tarteko, euskararen eta euskal
nortasunaren sugarra bizirik mantendu

74
00:06:00,820 --> 00:06:06,760
eta belaunaldi berriei transmititzea
lortu zuten. Bizitza guztirako Zuekin

75
00:06:06,760 --> 00:06:08,230
izan duzuen sugarra.

76
00:06:09,280 --> 00:06:16,090
Gainera. Abangoardia ziren pedagogiak
baliatuz, andereño berriei erakutsiz,

77
00:06:16,480 --> 00:06:19,030
euskarazko irakaskuntzari bidea ireki
zion.

78
00:06:20,170 --> 00:06:23,980
Eta horrekin guztiarekin, ikastolen
mugimenduaren hazia erein zuen.

79
00:06:25,480 --> 00:06:30,370
Euskarak eta Euskadik bizitzeko eskubidea
garatzeko oinarri sendo bat ezarri

80
00:06:30,370 --> 00:06:34,030
eta posible egin zuen Zipitriak hezkuntzaren
bitartez.

81
00:06:36,010 --> 00:06:40,810
Gure Herriaren azken hamarkadetako
bilakaera ezin da ulertu, beraz, Elbira

82
00:06:40,810 --> 00:06:45,370
Zipitria haren jardunik gabe, ez da
haren bidea jarraitu eta etenik gabe

83
00:06:45,370 --> 00:06:51,640
berritu dutenen ekarpenik gabe.
Horregatik, gaurko ekitaldian, Gipuzkoar

84
00:06:51,640 --> 00:06:55,900
Haundien Ohorezko Plaza honetan Elbira
Zipitriarekin eskultura ederrago

85
00:06:55,930 --> 00:06:58,450
biltzen dugu. Merezi duen lekuan.

86
00:07:00,010 --> 00:07:04,660
Egin diezaiokegun omenaldirik onena,
baina euskararen eta Euskal Herriaren

87
00:07:04,661 --> 00:07:09,520
aldeko elkarlanean jardutea da.
Zipitriak bere eskolan egiten zuen

88
00:07:09,520 --> 00:07:14,770
moduan. Sexu pentsamendu eta
gizarte-mailan arteko bereizketarik

89
00:07:14,770 --> 00:07:19,570
gabe. Baina euskararen eta gure
Herriaren aldeko konpromiso irmoa

90
00:07:19,600 --> 00:07:20,470
oinarri hartuta.

91
00:07:22,450 --> 00:07:28,690
Ziur nago hemendik ere Gipuzkoak eta Euskal
Herriak jarraitzen dute Elbira

92
00:07:28,750 --> 00:07:35,260
Zipitria Irastorzaren irakatsi eta eredua
Gogoratzen dela hori mendian eta

93
00:07:35,260 --> 00:07:40,630
Saharan, dela gure herri eta auzoetako
ikastoletan, dela Fermin

94
00:07:40,630 --> 00:07:47,230
Kalbeton kaleko 26. zenbakian edo
Urgulleko gazteluan dela Lazkaoko

95
00:07:47,230 --> 00:07:53,830
beneditarren Monastegia n, Arantzazun edo
Bizkaiko bainuen dela hemendik

96
00:07:53,830 --> 00:08:00,460
aurrera Foru Jauregiko ohorezko pateó
honetan. Hala Bedi. Eskerrik asko.